برند ( Brand ) نمادی مشخص مانند نام تجاری، لوگو، مارک، کلمه، اسم یا جمله است که شرکتهای تولید کننده برای اینکه محصولات خود را از محصولات تولید شده در شرکتهای دیگر متمایز کنند، مورد استفاده قرار میدهند. واژه برند مفهومی عام و کلی است و نسبت به جایگاه مختلف هر برند، یک واژه تخصصی استفاده میشود.
این واژه مجموعهای از ارتباطات عملکردی و احساسی است. برندها باعث ایجاد توقع مشتری از محصولات تولیدی شده با آن نام میشوند. همه برندها دارای علامت تجاری هستند تا هیچ شرکت دیگری نتواند از آن استفاده کنند. در این مقاله قصد داریم به تعریف برند از دیدگاه انجمن بازار یابی آمریکا بپردازیم و شما را با ویژگیهای برند آشنا کنیم و در ادامه انواع برند را معرفی نماییم.
تعریف برند
بحث در مورد برند این روزها جز مفاهیم مهمی است که در بسیاری از محافل مطرح میشود و اهمیت بسیار زیادی در هویت سازی و بازاریابی شرکتهای مختلف دارد. در به طور کلی همه مفاهیم برای تبیین و درک بهتر به تعریف نیاز دارد. از نظر همه متخصصان هر مفهومی تعاریف و تعابیر مختلفی دارد زیرا هر کس نسبت به چار چوب ذهنی خود به یک واژه مینگرد. بنابراین برای واژه برند نیز تعداد تعاریف زیادی ارائه شده است.
در این بخش از بین تمام تعاریف برند، به شاخصترین تعریف اشاره خواهیم کرد. انجمن بازاریابی آمریکا در سال 1960 واژه برند را اینگونه تعریف کرده است:
” یک سمبل، نام، طرح و واژه یا ترکیبی از آنها که هدف آن شناساندن خدمات و محصولات یک تولید کننده یا گروهی از تولید کنندگان به خریداران و مشتریان است. برند باعث تمایز محصول از رقبای دیگر میشود. یک برند به خدمات یا محصول ابعادی میافزاید که آن خدمات یا محصول از سایر محصولات تمایز داشته باشند. این تمایزات کارکردی ملموس و منطقی و گاهی حتی کارکردی غیر ملموس دارند.”
فیلیپ کاتلر نیز هماند انجمن بازاریابی آمریکا در تعریف برند این چنین میگوید: ” یک اصصطلاح، نام، عبارت، علامت، نماد، نشانه، طرح یا ترکیبی از تمام این گزینهها که هدف آن معرفی خدمت یا کالایی است که توسط یک یا چند فروشنده عرضه میشود و به این وسیله محصولات آنها را با محصولات شرکتهای دیگر متمایز میکند.”
البته این تعاریف ارائه شده برای برند جامع و کامل نیستند و برخی از این تعاریف انتقاد کردهاند. یکی از انتقاداتی به تعریف انجمن بازاریابی آمریکا مطرح شده است این است که این تعریف بیشتر روی محصول و ویژگیهای آن متمرکز است در حالی که برند فقط برای معرفی محصوا نیست بلکه برای معرفی سازمانها، اماکن و گروهی از مردم نیز کاربرد دارد. مدتهای زیادی برند بخشی از یک کالای فیزیکی به شمار میرفت و اکثر تعاریفی که در چند دهه اخیر در مورد برند وجود دارد به نام ، نشانه یا لفظ اشاره داشته است. امروزه یک برند مجموعه ای از انتظارات است که به ثبات و اعتماد نیز ارتباط پیدا میکند.
برند سازی یا برندینگ چیست؟
برند سازی یا برندینگ یکی از فعالیتهای مدیریت یک برند برای یک شخص یا یک سازمان است که باعث افزایش آگاهی و تقویت جایگاه یک برند در ذهن مشتریان و مخاطبان میشود. همانطور که گفتیم انتخاب یک برند به منظورم شناساندن یک خدمت، سازمان، محصول یا یک منطقه جغرافیایی انجام میشود.
تمام بازارها پر از برندهای کوچک و بزرگ هستند و رقابت بین برندهای بزرگ معمولا شدیدتر میباشد. در چنین مواقعی مشاور یا متخصص برندسازی میبایست بهترین برندینگ یا برندسازی را به منظور موفقیت برند تدوین و تعریف کند. در زبان فارسی به واژه برند علامت یا نشان تجاری نیز گفته میشود.
فرد و یا یک سازمان همواره به دنبال تجاری سازی یک نشان تجاری هستند تا موردی مشخص از آن را به مشتریان خاص ارائه دهند. برندینگ یا برندسازی با استفاده از تکنیکهای و وب برندینگ، تلاش میکند که به جهت دهی و مدیریت انتظارات مشتریان خود بپردازد.
از مهمترین اهداف برند سازی افزایش قدرت به یاد سپاری آن برای برای ایجاد تمایز بین آن برند خاص با رقیبها میباشد. در واقع برند هویت یک سازمان، شرکت یا شخص است. مخاطبان با برند شما را میشناسند. برندسازی به تنهایی باعث جلب مشتری نخواهد شد بلکه چگونگی معرفی شما از برند مخصوص به خودتان است که باعث جلب مجری خواهد شد.
برای جذب مخاطبان باید یک فرد یا سازمان و شرکت خلاقی باشید. برندینگ باعث افزایش رونق کسب و کار میشود و اهرمی قوی برای جذب مشتری و رقابت با برندهای دیگر است. زمانی که مشتریان از خدمات و محصولات یک برند رضایت داشته باشند، با تبلیغات دهان به دهان آن برند را به دیگران نیز معرفی میکنند.
یک برند چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
- یک برند خوب باید به اهداف تولید یک محصول، کیفیت محصول و منفعتهای آن برای مشتریها و همچنین طرز استفاده و نحوه عملکرد آن اشاره داشته باشد.
- برند باید کوتاه و ساده باشد تا به خاطر سپردن آن برای مخاطبین راحت باشد. تلفظ یک برند نباید خیلی پیچیده باشد. به عنوان مثال برندهای ژیلت، نایک، لوکس، بیک و…
- تبلیغ و شناسایی یک برند باید کار راحتی باشد و به حدی شفاف، ساده و جذاب باشد که مخاطب را جذب کند.
- برند باید قابلیت حمایت و ثبت قانونی داشته و دقیق و مشخص باشد.
- برند باید اصل باشد و در انتخاب آن هرگز نباید تقلید کرد، نباید به گونهای باشد که به چند نوع تلفظ شود.
- برند باید جدید باشد و در اصطلاح برند به فرد یا چیزی توهین نشود.
با انواع برند آشنا شوید
در این قسمت با انواع برند آشنا خواهید شد.
برند خدمات (service brand)
اکثر کسب و کارها خدمات مخصوصی را به مشتری های خود ارائه می دهند. برند خدمات روشی موثر و تاثیرگذار است که باعث می شود مشتری ها از بین خدمات متنوعی وجود دارد، محصولاتی که دارای برند خدمات است، خریداری کنند و برای خرید این محصولات دلایل قانع کننده ای داشته باشند. برند خدمات شامل کد تخفیف، جایزه، اشانتیون و… است. برای هر فعالیت و کسب و کاری برند خاصی وجود دارد.
برند کالا (product brand)
در برند کالا با توجه به نیاز مشتری ها و بازار هدف، یک کالا به عنوان یک برند محبوب معرفی می شود. برند کالا معمولا برای شرکت های بازرگانی وارد کننده محصولات مختلف و شرکت های تولید کننده محصول مورد استفاده قرار می گیرد. برند کالا به فروش بیشتر و جذب مشتری و رونق کسب و کار کمک زیادی می کند. گاهی اوقات برند کالای یک محصول به حدی تاثیرگذار و معتبر است که مشتری بلافاصله بعد از شنیدن نام آن برند محصولی که مدنظر دارد، خریداری می کند.
برند شرکتی (company brand)
بسیاری از شرکت ها هم به یک برند برای معرفی محصولات خود دارند و هم به یک برند اختصاصی نیاز دارند تا برند کالای آن ها را حمایت کند و با استفاده از برند شرکتی بتوانند محصولات خود را بیشتر به فروش برسانند.
برند اخلاقی (Ethical Brand)
برند اخلاقی دارای دو دسته است. دسته اول نشان میدهد که تولید کننده در قبال پاسخگویی به مشتری چه رفتاری از خود نشان می دهد. مسئولان در یک برند خوب باید با حوصله و صبر برای پاسخ دادن به سوالات مشتریان خود وقت بکذارند. دسته دوم در برند اخلاقی مربوط به نحوه عملکرد و انجام تعهداتی است که شرکت در قبال مسئولیت اجتماعی و امنیت شغلی و… مشخص مینماید.
برند شخصی (personal brand)
به برند شخصی برند فردی نیز می گویند. در این نوع برند در واقع شخصیت و نام یک فرد به عنوان برند شخصی مطرح می شود. در این نوع برند فرد به معرفی توانایی ها، محاسن، قابلیت ها و ظرفیتها و استعدادهای خود از طریق دنیای مجازی و رسانه های دیگر کرده و موقعیت شغلی جدیدی برای خود ایجاد می کند. هر فردی می تواند با برند شخصی مربوط به خود اقدام به بازاریابی نماید. خواننده ها، ورزشکاران و بازیگران مثالی از برند شخصی هستند.
برند خصوصی (private brand)
به برند خصوصی برچسب خصوصی یا اتیکت نیز گفته می شود. این برندها بر پایه ارزش بنا شده اند و بیشتر به قیمت یک محصول متمرکز می شوند. این نوع برند باعث جذابیت و ارزشمند شدن برندها می شود و حس وفاداری مشتریان خود را برمیانگیزد.
برند عمومی (public brand)
برند عمومی یا برند دولتی به تمام برندهای اطلاق می شود که خدمات عمومی که توسط دولت ارائه شده را شامل می شود. خدمات ارائه شده قبل از احتیاج به برند عمومی باید یک توسعه نمادی مطمئن داشته باشند تا بتوان آن ها را از برند خصوصی متمایز کرد. به عنوان مثال برند گوگل وابسته به یک بخش خصوصی است اما همه زندگی انسانها را تحت تاثیر قرار می دهد.
برند مکان (place brand)
به برند مکان برند مقصد یا برند شهر نیز گفته میشود. برند مکان یک نوع نام تجاریست که برای مناطقی خاص به کار برده می شود. خالق برند مکان مردم بومی همان منطقه هستند. این برند باعث ایجاد جذابیت توریستی و گردشگری شده و فرصت کسب و کار و سرمایه گذاری به اهالی آن منطقه می دهد.
برند اشخاص معروف یا سلیبریتی ها (celebrity brand)
برند سلیبریتی به افراد مشهور در دنیا اختصاص دارد که ترکیبی از محتواها و توانایی های ارائه شده این افراد در شبکه های اجتماعی می باشد. این برند باعث می شود که افراد مشهور رو به فراموش شدن پیش نروند. در واقع اگر این افراد برند نداشته باشند با افراد عادی هیچ تفاوتی نخواهند داشت. آن ها از رسانه های مختلف در معرض دید عموم مردم هستند و با جوایز، شرکت در فستیوالهای مختلف، ارتباط با برندهای وابسته و موضوعات دیگر از فراموش شدن خود توسط مخاطبان جلوگیری می کنند.
برند سرمایه گذار (investor brand)
برند سرمایه گذار بیشتر برای بازار بورس و سهام و شرکت های فعال در زمینه سرمایه گذاری کاربرد دارد. این شرکت ها ابتدا باید به منعطف کردن قیمت سهام بپردارند و در میان مشتریان درک و مطالعه ای آگاهانه داشته باشند. برای برندینگ این نهادهای وابسته به بورس و سرمایه گذاری باید استراتژیهای منحصر به فردی را مدنظر قرار داد.
برند لوکس (luxury brand)
برندهای لوکس دارای پرستیژ اجتماعی زیادی هستند و ارائه دهنده یک نوع سبک زندگی به مصرف کننده ها می باشند. آن ها در هنگام خرید برند لوکس به قیمت محصول توجهی ندارند زیرا اعتماد و اطمینان لازم را کسب کرده اند. قیمت برندهای لوکس بسیار گرانتر از سایر برندهاست و طیف کوچکی از جامعه بزرگ را پوشش میدهد.
برند ملی (nation brand)
برند ملی به یک سری از ویژگی ها و آداب و رسوم مردم یکی از مکان و مناطق جهان اختصاص دارد. از برند ملی برای کسب شهرت در حوزههای مختلف برای کشورها استفاده می شود. مثلا برند نظم مخصوص آلمانیها است.
برند جامع (Global Brand)
برند جامع به سه دسته تقسیم شده است. دسته اول به بهداشت و درمان ارتباط دارد. و به برندهای بهداشتی و دارویی اشاره می کند. به عنوان مثال برند فولیک اسید به عنوان قوانین حق اختراع ثبت شده است و همه رقبای شرکت تولید کننده فولیک اسید همین برند را مورد استفاده قرار میدهند.
دسته دوم محصولات بدون برند یا unbrand می باشند. این محصولات با نام ترکیبات خود نامگذاری شدهاند. به عنوان مثال روغن آفتابگردان یک برند جامع است. دسته سوم برندهایی هستند که حضور آن ها به عنوان یک بخش ضروری در زندگی مردم است. مانند زیراکس و گوگل کردن.
در این مقاله به تعریف برند و ویژگیهای آن پرداختیم و در ادامه چند برند پر کاربرد را معرفی کردیم. با مطالعه این مطلب متوجه شدید که در دنیای بازاریابی، برند نقش بسیار مهمی ایفا میکند و برای جذب مشتری با استفاده از تبلیغ یک برند باید از روشهای مختلفی استفاده کرد.
هر چه تبلیغ یک برند جذابتر و صادقانهتر باشد و تعهداتی که در تبلیغ وعده داده میشود به خوبی جامه عمل بپوشد، آن برند به یک برند معروف و محبوب در بین مخاطبان و مشتریان تبدیل خواهد شد. امیدواریم با خواندن این مقاله اطلاعات شما درباره مفهوم واژه برند یا نام تجاری افزایش یافته باشد.